Có nên ngoáy mũi cho trẻ sơ sinh?

Khi trẻ sơ sinh bị gỉ mũi hoặc mũi bị dơ, thường mẹ sẽ vệ sinh mũi cho con. Tuy nhiên, có nên ngoáy mũi cho trẻ sơ sinh để vệ sinh không? Nếu có, thì cần tuân thủ các phương pháp đúng cách và an toàn, và lưu ý những điều gì, bài viết dưới đây sẽ cùng các mẹ làm rõ các thắc mắc.

1. Có nên ngoáy mũi cho trẻ sơ sinh?

Việc vệ sinh mũi định kỳ cho trẻ sơ sinh là cần thiết để giúp trẻ loại bỏ các chất nhầy, bụi bẩn, và vi khuẩn có thể có trong lỗ mũi, từ đó giúp trẻ hô hấp dễ dàng hơn.

Đặc biệt, trong thời tiết lạnh hoặc khô hanh, nếu không vệ sinh mũi, trẻ có thể cảm thấy khó chịu, khó thở, và thở khò khè.

Các bà mẹ nên vệ sinh mũi cho trẻ thường xuyên, không nên để quá lâu trước khi làm vệ sinh mũi. Nếu để quá lâu, gỉ mũi sẽ cứng lại và khó lấy ra.

Tuy nhiên, cần thực hiện phương pháp vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh đúng cách để giúp trẻ cảm thấy thoải mái mà không ảnh hưởng đến niêm mạc mũi hay sức khỏe của trẻ.

2. Sai lầm khi mẹ vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh

Việc cha mẹ vệ sinh mũi cho con có thể gặp một số sai lầm như sau:

Nhiều bà mẹ thường sử dụng tăm bông để chọc, ngoáy sâu vào mũi, gây đau rát và hoảng sợ cho trẻ. Đồng thời, hành động này có thể làm gỉ mũi chui sâu vào bên trong. Tăm bông thường có đầu nhựa cứng lộ ra, vì lớp bông bao quanh tăm rất mỏng. Việc dùng tăm bông để lấy gỉ mũi có thể gây xước niêm mạc mũi bên trong và thậm chí gây chảy máu. Thực tế cho thấy, nhiều trẻ có vùng niêm mạc mũi bị đỏ, gây khó chịu.
Sử dụng que bông gòn để ngoáy mũi cho trẻ sơ sinh cũng là một cách phổ biến mà các bà mẹ thường áp dụng để lấy gỉ mũi hoặc chất nhầy trong mũi của trẻ. Tuy nhiên, lỗ mũi của trẻ sơ sinh rất hẹp, việc đưa que bông gòn vào trong khoang mũi có thể khiến trẻ phản xạ hắt hơi và ảnh hưởng đến lớp niêm mạc mũi cũng như mạch máu bên dưới.

Ngoài ra, mẹ không nên sử dụng cùng một que bông gòn để ngoáy và vệ sinh cả hai bên mũi vì có nguy cơ lây nhiễm chéo virus và vi khuẩn từ mũi này sang mũi kia, gây tăng nguy cơ nhiễm khuẩn.
Việc mẹ không rửa tay hoặc không sát khuẩn tay sạch trước khi ngoáy mũi cho trẻ sơ sinh có thể tăng nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn vào mũi của trẻ.
Việc rửa mũi cho trẻ sơ sinh quá thường xuyên cũng là một sai lầm, vì nó có thể gây tổn thương cho lớp niêm mạc mũi và thậm chí làm trẻ mắc phải viêm mũi nặng hơn. Rửa mũi quá thường xuyên cũng có thể làm mất đi lớp chất nhầy bảo vệ mũi khỏi bụi bẩn và làm mất độ ẩm tự nhiên, gây khô mũi và dẫn đến viêm mũi.
Việc sử dụng nước muối sinh lý để làm mềm gỉ mũi là phổ biến, tuy nhiên, nếu sử dụng nước muối sinh lý quá thường xuyên khi trẻ còn rất nhỏ, có thể làm mất đi phản xạ tự nhiên bài tiết chất nhầy. Ngoài ra, nếu rửa mũi không đúng cách, có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nặng hơn.

3. Việc vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh như thế nào là đúng cách?

Việc vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh rất quan trọng, nhưng đòi hỏi mẹ phải biết thao tác đúng cách. Sau đây là các lưu ý mà các mẹ cần thực hiện khi vệ sinh mũi cho con:

Khi trẻ bị nghẹt mũi do thời tiết lạnh hoặc điều hòa, mẹ nên đặt bé nằm nghiêng về một bên sao cho phần đầu và vai cao hơn thân mình khoảng 30 độ. Sau đó, nhỏ một ít nước muối sinh lý vào mũi trẻ. Nước muối sẽ kết hợp với dịch nhầy trong mũi, và mẹ có thể dùng miếng vải mềm để lau sạch mũi của trẻ.
Mẹ có thể kết hợp việc vệ sinh mũi trong quá trình tắm trẻ sơ sinh. Bằng cách sử dụng vải hoặc bông gòn thấm nước muối sinh lý, mẹ có thể lau sạch vùng xung quanh mũi, giúp loại bỏ gỉ mũi và chất nhầy.
Mẹ nên sử dụng các miếng vải hoặc bông gòn đã thấm nước muối sinh lý để vệ sinh từng bên mũi, tránh việc sử dụng chung một miếng cho cả hai bên mũi.
Trước khi vệ sinh mũi cho trẻ, mẹ nên rửa sạch tay bằng xà phòng hoặc sát khuẩn tay.
Chỉ nên vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh khi trẻ bị nghẹt mũi hoặc sổ mũi. Mẹ có thể nhỏ từ 1-2 giọt nước muối sinh lý vào mỗi bên mũi, sau đó quấn chặt miếng bông gòn để hấp thụ dịch trong mũi của trẻ.
Nếu trẻ có nhiều gỉ mũi, mẹ có thể sử dụng nước muối sinh lý dạng xịt hoặc dạng nhỏ để làm mềm gỉ mũi. Sau đó, dùng tay đã được rửa sạch để vỗ nhẹ sống mũi của trẻ, giúp gỉ mũi bong ra và trôi đi theo dịch nước muối sinh lý. Mẹ không nên sử dụng que bông gòn để lấy gỉ mũi của trẻ, vì có thể làm tổn thương niêm mạc mũi.
Để trẻ không bị nghẹt mũi hoặc khô mũi, mẹ không nên đặt điều hòa quá lạnh, vì hơi lạnh có thể đi vào mũi của trẻ. Nếu sử dụng điều hòa, mẹ cần chú ý đặt nhiệt độ phòng ở mức 26-28 độ.
Khi ngoáy mũi cho trẻ sơ sinh, mẹ cần cẩn trọng để không làm tổn thương lớp niêm mạc trong mũi của trẻ.

4. 5 lưu ý khi lấy gỉ mũi cho trẻ

Thao tác nhẹ nhàng: Mẹ cần đảm bảo thao tác nhẹ nhàng, không áp dụng lực quá mạnh hoặc đưa dụng cụ lấy gỉ mũi quá sâu để tránh tổn thương niêm mạc mũi và gây đau rát cho trẻ.
Tần suất vệ sinh: Lấy gỉ mũi và rửa mũi cho trẻ nên được thực hiện khoảng 2-3 lần mỗi tuần. Tuy nhiên, không nên lạm dụng quá mức vì có thể làm mất hoàn toàn chất nhầy tự nhiên có trong mũi trẻ, dẫn đến mũi trẻ bị khô và tạo điều kiện cho bụi bẩn và vi khuẩn xâm nhập, gây nguy hiểm cho hệ hô hấp.
Điều trị chuyên môn: Nếu trẻ có nhiều gỉ mũi, chất nhầy gây khó thở và thở khò khè, mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được các bác sĩ chuyên môn thăm khám và đưa ra giải pháp điều trị kịp thời.
Làm loãng chất nhầy: Nếu dịch mũi của trẻ quá nhầy đặc, mẹ có thể làm loãng bằng cách nhỏ vài giọt nước muối sinh lý. Ngoài ra, cũng có thể sử dụng ống hút để hút đi một phần chất nhầy. Đảm bảo sử dụng các dụng cụ chuyên dùng cho trẻ sơ sinh khi thực hiện các thao tác này.

Thao tác lấy gỉ mũi bằng nước muối:

Khi sử dụng nước muối để rửa mũi cho trẻ, mẹ cần thực hiện thao tác một cách quyết đoán để tránh làm trẻ ho sặc, gây sợ hãi và quấy khóc.
Mẹ nên giữ đầu trẻ ở một vị trí cố định trên mặt phẳng cứng và nghiêng hẳn sang một bên, đặt một khăn hoặc gạc thấm dưới đầu trẻ.
Sau đó, nhẹ nhàng đưa vòi bơm một lượng nước muối vào cạnh bên cánh mũi trên. Nước muối cùng chất dơ sẽ chảy ra từ mũi bên dưới.
Lặp lại thao tác này hai đến ba lần tuỳ thuộc vào tình trạng của trẻ, sau đó làm tương tự với bên đối diện.
Cuối cùng, mẹ dùng tăm bông để làm khô bên trong mũi, nhưng cần chú ý không đưa quá sâu vào mũi, và sau đó dùng vải mềm để lau sạch cánh mũi ngoài của trẻ.

Tóm lại, việc ngoáy mũi cho trẻ sơ sinh có thể được thực hiện để làm sạch và giữ mũi thông thoáng. Tuy nhiên, mẹ cần tuân thủ các nguyên tắc và lưu ý quan trọng như thực hiện nhẹ nhàng, sử dụng dụng cụ chuyên dụng, và điều chỉnh tần suất ngoáy mũi một cách hợp lý.

Đối với trường hợp nghiêm trọng, việc tìm sự giúp đỡ từ các bác sĩ chuyên môn là điều cần thiết. Chăm sóc mũi cho trẻ sơ sinh một cách cẩn thận sẽ giúp đảm bảo sức khỏe và sự thoải mái cho bé yêu của bạn.